Họ Thạch tùng (Lycopodiaceae Mirbel) là nhóm thực vật cổ, phân bố chủ yếu Châu Âu, Châu Mỹ và Châu Á. Một số loài thuộc họ này có giá trị dược liệu cao, với thành phần alkaloid, chủ yếu là huperzine A có hoạt tính sinh học cao, dùng để chữa các bệnh về thần kinh, đặc biệt là Alzeimer. Bên cạnh giá trị về mặt y học, các loài thuộc họ Thạch tùng còn là nguồn tài nguyên cây cảnh đang được quan tâm khai thác trong những năm gần đây.

Trong những năm qua, nhóm nghiên cứu do TS. Nông Văn Duy (Phòng Tài nguyên Thực vật – Viện Nghiên cứu Khoa học Tây Nguyên) chủ trì đã tiến hành thu thập mẫu của các loài thuộc họ Thạch tùng ở vùng miền núi phía Bắc và Tây Nguyên.

Kết quả nghiên cứu cho thấy các loài thuộc họ Thạch tùng phân bố ở kiểu rừng kín thường xanh, trảng cỏ, trảng cây bụi, các khe đá, bụi cây, các sườn dốc, khe suối… ở độ cao từ 300 – 2000 m.

Xét về thành phần loài, họ này ở Việt Nam gồm 12 loài, trong đó một loài mới đã được phát hiện và công bố là Phlegmariurus lancifolius V.T. Tran & N.V. Duy.

Các loài thuộc họ Thạch tùng được ghi nhận tại Việt Nam

1. Huperzia serrata; 2. Huperzia chinensis; 3. Phlegmariurus carinatus; 4. Phlegmariurus phlegmaria;

5. Phlegmariurus squarrosus; 6. Phlegmariurus lancifolius; 7. Phlegmariurus hamiltonii; 8. Phlegmariurus obovalifolius;

9. Lycopodiastrum casuarinoides; 10. Lycopodium cernuum; 11. Lycopodium clavatum; 12. Lycopodium complanatum

Tin, ảnh: Thái Vinh