Chi Aralia còn gọi là chi Đơn châu chấu, chi Cuồng cuồng hay chi Thông mộc, là chi thực vật có hoa thuộc họ Nhân sâm (Araliaceae). Chi Aralia bao gồm các cây thảo sống nhiều năm, cây nhỡ hay cây gỗ nhỏ. Thân thường có gai. Lá mọc so le, dễ rụng, thường kép một lần đến ba lần lông chim. Hoa nhỏ, màu trắng, họp thành tán thường tạo thành chùy to ở ngọn. Quả dạng quả hạch, màu đen. Theo Plant list, chi Aralia có khoảng 80 loài được chấp nhận tên khoa học, phân bố ở Bắc Mỹ, Đông Á và Malaysia.
A. hiepiana và A. dasyphylla là hai loài thuộc chi Thông mộc được thu hái tại Lâm Đồng, hiện trên thế giới ít có nghiên cứu về hai loài này.
Loài Aralia hiepiana (1) và Aralia dasyphylla (2)
Từ cao chiết MeOH của lá cây A. hiepiana, bằng các phương pháp sắc ký phân lập được hai hợp chất flavonoid là kaempferol và kaempferitrin, hai hợp chất này được sử dụng làm chất chuẩn trong quá trình xây dựng phương pháp phân tích.
Hai hợp chất flavonoid phân lập từ loài A. hiepiana
Đã xây dựng chương trình phân tích đồng thời kaempferol và kaempferitrin, sử dụng hệ thống sắc ký Agilent 1200, detector DAD, cột Agilent BDS-C18 (4×125mm), tốc độ dòng 0,5 mL/min, chương trình gradient nồng độ với pha động acetonitrile: acid acetic 1% tại bước sóng 265 nm và 365 nm. Phương pháp có độ nhạy, độ chính xác và độ lặp lại cao. Sử dụng phương pháp xây dựng được, đã định lượng kaempferol và kaempferitrin có trong lá A. hiepiana và A. dasyphylla.
Với loài Aralia hiepiana, phần lớn lượng kaempferol và kaempferitrin nằm ở hai phân đoạn chloroform và ethyl acetate. Kaempferol có trong phân đoạn chloroform nhiều hơn so với phân đoạn ethyl acetate. Ngược lại, kaempferitrin trong phân đoạn ethyl acetate lại nhiều hơn so với phân đoạn chloroform. Hàm lượng trung bình của kaempferol là 0,112% (265 nm), 0,118% (365 nm) và kaempferitrin là 0,332% (265 nm), 0,346% (365 nm) so với mẫu nguyên liệu khô.
Với loài Aralia dasyphylla, chỉ xác định được hàm lượng kaempferol ở cắn ethyl acetate là 0,048% (265 nm), 0,047% (365 nm) so với nguyên liệu khô. Kaempferitrin nằm ở cả hai phân đoạn chloroform và ethyl acetate với tổng hàm lượng 0,226% (265 nm), 0,157% (365 nm) so với mẫu nguyên liệu khô.
Tin: Phạm Văn Huyến